Trong hoạt động xuất nhập khẩu, ngoài những chi phí chính như cước vận chuyển hay bảo hiểm, doanh nghiệp còn phải chi trả nhiều loại phụ phí khác — trong đó CIC (Container Imbalance Charge) là khoản phí phổ biến nhưng dễ gây nhầm lẫn. Vậy CIC là gì trong xuất nhập khẩu, tại sao lại phát sinh và ai là người phải chịu loại phí này? Hiểu đúng về CIC giúp doanh nghiệp chủ động hơn trong việc kiểm soát chi phí logistics, đặc biệt khi xuất hàng đi hoặc nhập hàng từ các thị trường có sự mất cân đối vỏ container.

Nội dung

CIC là gì trong xuất nhập khẩu?

CIC là gì trong xuất nhập khẩu?
CIC (viết tắt của Container Imbalance Charge) là phụ phí mất cân bằng vỏ container do các hãng tàu thu khi lượng container rỗng ở các cảng không đồng đều. Nói cách khác, đây là khoản chi phí để bù đắp cho việc vận chuyển container rỗng từ khu vực thừa sang khu vực thiếu nhằm duy trì hoạt động logistics ổn định.

Trong thực tế, phí CIC thường được tính khi các tuyến vận chuyển có sự chênh lệch lớn về chiều hàng – ví dụ: hàng xuất đi nhiều nhưng hàng nhập về ít. Khi đó, hãng tàu phải tự điều chuyển container rỗng về cảng xuất, dẫn đến phát sinh chi phí.

Phí CIC thường được thể hiện riêng biệt trên bảng báo giá cước vận chuyển hoặc gộp trong tổng phụ phí container, tùy vào quy định của hãng tàu.
Thông thường, người nhập khẩu hoặc người xuất khẩu sẽ là bên chịu phí này — phụ thuộc vào điều kiện thương mại quốc tế (Incoterms) đã ký kết trong hợp đồng mua bán.

>> Xem thêm: POL là gì trong xuất nhập khẩu? Ý nghĩa và vai trò quan trọng trong vận tải

Nguyên nhân phát sinh phí CIC

Phí CIC hình thành chủ yếu do mất cân bằng container giữa các khu vực xuất và nhập hàng. Sự chênh lệch này dẫn đến việc hãng tàu phải di chuyển container rỗng để đáp ứng nhu cầu vận chuyển ở các tuyến khác nhau. Một số nguyên nhân cụ thể gồm:

Mất cân đối giữa hàng xuất và hàng nhập

Tại nhiều quốc gia (ví dụ như Việt Nam), lượng hàng xuất khẩu thường lớn hơn hàng nhập khẩu. Điều này khiến các cảng thiếu container rỗng để đóng hàng, buộc hãng tàu phải vận chuyển container từ nơi khác về — và đó chính là lý do phát sinh phí CIC.

Vị trí địa lý và điều kiện hạ tầng cảng

Một số cảng nằm xa trung tâm logistics hoặc ít tàu cập bến, dẫn đến chi phí vận chuyển và điều phối container cao hơn. Hãng tàu sẽ cộng chi phí này vào phụ phí CIC để bù đắp.

Biến động thị trường và mùa vụ

Vào thời điểm cao điểm xuất hàng (ví dụ trước Tết hoặc các kỳ nghỉ lớn), nhu cầu sử dụng container tăng mạnh. Khi nguồn cung container rỗng giảm, chi phí điều chuyển container cũng tăng theo — kéo theo mức phí CIC cao hơn bình thường.

Cách tính phí CIC trong xuất nhập khẩu

Phí CIC (Container Imbalance Charge) thường được hãng tàu thu cùng với cước vận chuyển (freight), nhưng mức phí cụ thể có thể thay đổi tùy tuyến đường, hãng tàu, và loại container (20 feet hay 40 feet).

Cách tính cơ bản

Phí CIC thường được tính theo container, không phụ thuộc vào trọng lượng hay giá trị hàng hóa.
Ví dụ công thức tính:

Tổng phí CIC = Mức phí CIC/container × Số lượng container

Mức phí CIC tham khảo

Loại container	Mức phí CIC (USD/container)
20 feet (20DC)	80 – 100 USD
40 feet (40DC/HC)	120 – 160 USD

(Lưu ý: Đây là mức trung bình, mức thực tế có thể thay đổi theo từng hãng tàu và thời điểm thị trường.)

Ví dụ minh họa

Công ty A xuất 3 container 40HC hàng dệt may từ Hải Phòng đi Los Angeles.
Hãng tàu báo mức phí CIC là 130 USD/container.
→ Tổng phí CIC = 130 × 3 = 390 USD.

Khoản phí này sẽ được thể hiện rõ trên hóa đơn cước vận chuyển (freight invoice) và tờ khai hải quan, được tính vào tổng chi phí logistics của doanh nghiệp.

Phí CIC có bắt buộc không? Ai là người phải trả?

Phí CIC có bắt buộc không?

Phí CIC không phải là khoản phí do cơ quan nhà nước quy định, mà là phụ phí thương mại do hãng tàu tự đặt ra. Tuy nhiên, trong thực tế, hầu hết các tuyến vận chuyển quốc tế đều áp dụng phí CIC để bù đắp chi phí container rỗng. Vì vậy, có thể nói CIC là phí gần như bắt buộc, đặc biệt trong các tuyến có tình trạng mất cân bằng container nặng.

Ví dụ:

Tuyến Việt Nam → Mỹ thường thu CIC cao do xuất nhiều, nhập ít, dẫn đến thiếu container rỗng.
Tuyến Trung Quốc → Việt Nam đôi khi giảm hoặc miễn phí CIC do lượng container rỗng dồi dào.

Ai là người phải trả phí CIC?

Người trả phí CIC phụ thuộc vào điều kiện giao hàng (Incoterms) trong hợp đồng xuất nhập khẩu.

Điều kiện giao hàng	Bên chịu phí CIC
FOB (Free On Board)	Người mua (Importers)
CFR / CIF	Người bán (Exporters)
EXW / FCA	Có thể do hai bên thỏa thuận cụ thể

Tuy nhiên, trong thực tế Việt Nam, doanh nghiệp xuất khẩu hoặc nhà nhập khẩu Việt Nam thường là người trực tiếp thanh toán phí CIC cho hãng tàu hoặc forwarder, tùy vào hợp đồng thuê tàu.

👉 Lưu ý:
Phí CIC thường được cộng vào tổng cước vận chuyển (Freight) cùng với các loại phụ phí khác như THC, D/O, B/L fee, EBS, CAF….
Vì vậy, khi đàm phán hợp đồng vận chuyển, doanh nghiệp nên yêu cầu hãng tàu hoặc forwarder báo giá chi tiết từng khoản, tránh phát sinh chi phí ngoài dự kiến.

>> Xem thêm: FOC là gì trong xuất nhập khẩu? Ý nghĩa và cách xử lý hàng FOC

Sự khác biệt giữa phí CIC và các loại phụ phí khác

Trong vận chuyển hàng hóa quốc tế, ngoài phí CIC (Container Imbalance Charge), còn có nhiều phụ phí khác do hãng tàu áp dụng. Mặc dù tên gọi và mục đích có thể tương tự, nhưng bản chất của các loại phí này lại khác nhau. Dưới đây là sự phân biệt cụ thể:

Phí CIC (Container Imbalance Charge)

Mục đích: Thu để bù chi phí điều chuyển container rỗng giữa các cảng mất cân bằng hàng hóa.
Bên thu: Hãng tàu.
Tính chất: Phụ phí bắt buộc trong hầu hết các tuyến quốc tế, đặc biệt là tuyến có chênh lệch lượng container lớn.

Phí THC (Terminal Handling Charge)

Mục đích: Phí xếp dỡ container tại cảng (bốc hàng, dỡ hàng, vận hành thiết bị, quản lý bến bãi).
Bên thu: Cảng hoặc hãng tàu thu hộ.
Thời điểm tính: Khi container được xếp lên hoặc dỡ xuống tàu.

Phí D/O (Delivery Order Fee)

Mục đích: Phí lệnh giao hàng – người nhập khẩu phải trả cho hãng tàu hoặc đại lý để nhận lệnh giao hàng.
Đặc điểm: Không liên quan đến cân bằng container, mà là thủ tục giao hàng ở cảng đích.

Phí EBS (Emergency Bunker Surcharge)

Mục đích: Phụ phí xăng dầu – áp dụng khi chi phí nhiên liệu tăng cao đột biến.
Bản chất: Khoản phụ phí linh hoạt, có thể thay đổi tùy tình hình giá dầu quốc tế.

Phí CAF (Currency Adjustment Factor)

Mục đích: Phí điều chỉnh tỷ giá ngoại tệ – hãng tàu thu để bù rủi ro tỷ giá giữa USD và các đồng tiền khác.
Tác động: Giúp hãng tàu ổn định lợi nhuận khi thị trường ngoại hối biến động mạnh.

💡 Tóm lại:
Mặc dù CIC, THC, D/O, EBS, CAF đều là phụ phí do hãng tàu quy định, nhưng phí CIC đặc biệt quan trọng vì ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí logistics tổng thể và thường chiếm tỷ trọng đáng kể trong tổng chi phí vận chuyển quốc tế.

Sự khác biệt giữa phí CIC và các loại phụ phí khác

Hiểu rõ CIC là gì trong xuất nhập khẩu giúp doanh nghiệp chủ động hơn trong việc tính toán chi phí logistics, tối ưu giá cước vận tải và tránh phát sinh chi phí bất ngờ. Dù là khoản phụ phí nhỏ trong hợp đồng vận chuyển, nhưng nếu quản lý hiệu quả, CIC có thể ảnh hưởng đáng kể đến lợi nhuận của doanh nghiệp.

CBay Logistics không chỉ cung cấp dịch vụ vận chuyển quốc tế chuyên nghiệp mà còn hỗ trợ doanh nghiệp phân tích, tối ưu và dự báo chi phí logistics, bao gồm các loại phụ phí như CIC, THC, D/O, EBS,…
Nếu bạn đang tìm đơn vị vận chuyển hàng Trung Quốc đáng tin cậy, minh bạch về giá cước và quy trình, hãy liên hệ ngay CBay Logistics để được tư vấn chi tiết và đồng hành trong mọi chuyến hàng!